ภูมิศาสตร์ของประเทศจีน

                                แผนที่แสดงสภาพภูมิศาสตร์ของประเทศจีน 

สภาพภูมิศาสตร์
            ประเทศสาธารณรัฐประชาชนจีน มีพื้นที่เฉพาะส่วนที่เป็นแผ่นดินใหญ่ประมาณ 9.6 ล้านตารางกิโลเมตร ทางเหนือมีบริเวณตั้งแต่ตอนกลางของแม่น้ำเฮลุงเจียงใกล้โมเหอ (ละติจูดที่ 53 องศาเหนือ) ลงมาถึงฝั่งเจิงมู่ ของหมู่เกาะหนานชาทางทิศใต้ (ละติจูด 4 องศาเหนือ) และจากที่ราบสูงปามีร์ทางทิศตะวันตก (ลองติจูด 73 องศาตะวันออก) มาจนถึงบริเวณที่แม่น้ำเฮลุงเจียง และแม่น้ำวาสุลี ไหลมาบรรจบกันทางทิศตะวันออก (ลองติจูด 135 องศาตะวันออก) บริเวณพรมแดนทางบกยาวกว่า 20,000 กิโลเมตร และเป็นพรมแดนที่ติดต่อกับประเทศเกาหลีทางตะวันออก สาธารณรัฐประชาชนมองโกเลียทางเหนือ ประเทศรัสเซียทางตะวันออกเฉียงเหนือและตะวันตกเฉียงเหนือ ส่วนทางทิศตะวันตกและตะวันตกเฉียงใต้ติดต่อกับอัฟกานิสถาน ปากีสถาน อินเดีย เนปาล สิกขิม และติดต่อกับพม่า ลาว และเวียดนามทางตอนใต้ ส่วนฝั่งทะเลของแผ่นดินใหญ่นั้นมีความยาวมากกว่า 18,000 กิโลเมตร ทางฝั่งทะเลจีนตะวันออก ใต้ และตะวันออกเฉียงใต้นั้น ติดต่อกับญี่ปุ่น ฟิลิปปินส์ มาเลเซีย อินโดนีเซีย และบรูไน ดังนั้น ผืนแผ่นดินใหญ่จีนจึงถูกล้อมรอบด้วยแม่น้ำโบไฮ แม่น้ำฮวงไฮ ทะเลจีนตะวันออก และทะเลจีนใต้ ซึ่งอยู่ทางทิศตะวันออกและทิศใต้ แม่น้ำโบโฮนั้น เป็นทะเลภายใน ขณะที่น่านน้ำอีกสามแห่งที่เหลือนั้นนับเป็นส่วนหนึ่งของมหาสมุทรแปซิฟิก จีนมีบริเวณดินแดนที่เป็นหมู่เกาะใหญ่น้อยมากกว่า 5,000 เกาะ ซึ่งอยู่กระจัดกระจายตามน่านน้ำทะเลที่มีขนาดกว้างใหญ่ของจีน หมู่เกาะใหญ่น้อยทั้งที่อยู่ในที่ลึกและตื้นเขินได้รับการเรียกรวม ๆ กันว่า หมู่เกาะทะเลจีนใต้ มีชื่อเป็นทางการว่า หมู่เกาะตงชา ซีชา จวงชา และหนานชา
สภาพภูมิอากาศ
            จีนมีลมฟ้าอากาศส่วนใหญ่อยู่ในเขตลมมรสุม การที่จีนมีพื้นที่กว้างใหญ่ทั้งทางเนื้อที่ และลักษณะภูมิประเทศทำให้จีนมีภูมิอากาศที่แตกต่างกันไปในแต่ละท้องถิ่น
ภูมิอากาศบริเวณคาบสมุทรเลยโจว เกาะไหหนาน และมณฑลยูนนานนั้นจัดเป็นภูมิอากาศเขตร้อน มีอากาศร้อนและฝนตกตลอดปี จึงทำให้พืชพรรณธัญญาหารอุดมสมบูรณ์ มณฑลเฮลุงเจียงทางภาคตะวันออกเฉียงเหนือ จะมาอากาศร้อนค่อนข้างหนาวในระยะสั้น ๆ และมีฤดูหนาวที่อากาศหนาวจัดมาก ส่วนบริเวณลุ่มแม่น้ำฉางเจียงและฮวยเหอ ทางภาคตะวันออกนั้นมีอากาศอบอุ่นและชุ่มชื้นโดยที่มีฤดูแตกต่างกันทั้ง 4 ฤดู พื้นที่บางแห่งทางที่ราบสูงยูนนาน ไกวโจว ทางตะวันตกเฉียงใต้ของจีนนั้นมีฤดูหนาวที่ค่อนข้างอบอุ่น และฤดูร้อนค่อนข้างเย็น เช่นในคุนหมิงซึ่งรู้จักกันดีว่าเป็นเมืองในฤดูใบไม้ผลิตลอดทั้งปี บริเวณที่ราบทิเบตนั้นมีอากาศที่รุนแรงมาก แต่ก็ได้รับแสงอาทิตย์เต็มที่ ในเขตภูมิอากาศอบอุ่นเหนือ มีฤดูที่แตกต่างกันไปทั้ง 4 ฤดู ซึ่งประกอบด้วยภูมิอากาศหนาว ร้อน อบอุ่น และฝนตกชุกระยะเวลาของลมมรสุมจะเริ่มตอนปลายฤดูใบไม้ผลิไปจนถึงระยะอากาศอบอุ่นของกลางปี เป็นลมมรสุมที่ชุ่มชื้นเพราะพัดจากมหาสมุทรแปซิฟิกและอินเดียเข้าสู่แผ่นดิน ส่วนในฤดูหนาวอีกครึ่งปีนั้น จะมีลมแห้งแล้งพัดผ่านแผ่นดินไปยังทะเล ทำให้เกิดฤดูแล้งขึ้น บริเวณลุ่มน้ำแยงซีนั้นกลับได้รับประโยชน์จากลมบ้าหมูซึ่งทำให้เกิดฝนตกในฤดูหนาวอิทธิพลของลมมรสุมที่ปกคลุมจีนอยู่นี้เองทำให้เกิดฝนตกชุกในฤดูร้อน และอากาศหนาวและแห้งแล้งในฤดูหนาว ปริมาณน้ำฝนประจำปีนั้นจะเพิ่มมากขึ้นตามลำดับคือ ตะวันตกเฉียงเหนือ ตะวันออก ใต้ และตะวันออกเฉียงใต้ ทางตะวันออกเฉียงเหนือจะมีปริมาณน้ำฝนต่อปีระหว่าง 400 - 1,000 มิลลิเมตร ในเขตลุ่มแม่น้ำฮวงเหอ มีปริมาณน้ำฝนตั้งแต่ 600-800 มิลลิเมตร ทางใต้ของลุ่มแม่น้ำฉางเจียง และบนที่ราบสูงยูนนาน-ไกวโจวมีประมาณ 1,000 มิลลิเมตร ส่วนบริเวณหลายแห่งทางฝั่งตะวันออกเฉียงใต้ เกาะไหหนาน มีปริมาณน้ำฝนมากกว่า
2,000 มิลลิเมตร
ทรัพยากร
            พื้นที่ของประเทศจีนนั้นกว้างใหญ่ไพศาลครอบคลุมทั้งเขตหนาว อบอุ่น และร้อนของโลก ทั้งยังประกอบไปด้วยธรรมชาติ แวดล้อมหลายประเภท ทำให้กลายเป็นที่อยู่อาศัยของสัตว์ป่า และพืชพันธุ์นานาชาติ
พืช
           ความแตกต่างกันด้านที่ดินและลมฟ้าอากาศนั้นทำให้จีนมีพืชพรรณหลายหลากชนิด ตั้งแต่พืชที่อยู่ในบริเวณป่าชุ่มชื้น จนถึงทุ่งหญ้ากว้างใหญ่ และทะเลทรายที่แห้งแล้งทางปลายสุด ของตะวันออกเฉียงเหนือนั้นเป็นบริเวณป่าผลัดใบ ในเขตอบอุ่นค่อนข้างหนาวที่มีใบไม้แหลมเล็ก เช่น ลาช สปรูซ สน ทางเทือกเขาฮิงกันใหญ่ ส่วนป่าต้น เอล์ม เมเปิล ลินเดน เบอร์ช และ แอช จะปกคลุมแถบภูเขาต่าง ๆ บริเวณพรมแดนจีน-เกาหลี ขณะที่ป่าต้น โอ๊ค และป่าผสมระหว่างโอ๊คและสนนั้นอยู่กันตามภูเขาทางภาคเหนือและคาบสมุทรเลียวตุง และชานตุง ด้วยเหตุนี้ จึงทำให้กลายเป็นเขตป่าไม้ผลัดใบในเขตอบอุ่น ตามแนวด้านเหนือ และตะวันออกเฉียงเหนือ ส่วนทางใต้สุดนั้นจะเป็นเขตอบอุ่น ที่มีป่าไม้เขียวชะอุ่มตลอดปี และมีใบไม้ใหญ่ในแถบลุ่มแม่น้ำฉางเจียง ซึ่งเป็นบริเวณที่มีพืชพรรณขึ้นอุดมสมบูรณ์ ประกอบด้วยต้นไม้ที่มีค่า รวมทั้งประเภทที่มีอยู่ในเขตจีนตั้งแต่สมัยแทติอารี่ เช่น ต้นกิงโคและต้นเมตาซีกัว ส่วนป่าไม้ในเขตร้อนชื้นนั้นอยู่แถบพรมแดนตอนใต้ของจีน และฝั่งทะเลตั้งแต่มณฑลยูนนานจนถึงมณฑลกวางตุ้งป่าไม้เขียวชอุ่มตลอดปี มีทุ่งหญ้ากว้างใหญ่ในเขตอบอุ่นบริเวณที่ราบตะวันออกเฉียงเหนือ ถึงแถบตะวันออกของที่ราบสูงมองโกเลีย ทุ่งหญ้าอัลไพน์ขึ้นปกคลุมทางตะวันออกของภาคกลาง และทางตอนใต้ของที่ราบสูงชิงไฮ-ทิเบต ทางตะวันตกเฉียงเหนือของทิเบตเป็นบริเวณทะเลทรายอัลไพน์จึงมีป่าไม้เป็นพุ่มเตี้ย ๆ ต้นเล็ก ๆ ขึ้นกระจัดกระจาย และทะเลทรายในเขตอบอุ่นทางมณฑลตะวันตกเฉียงเหนือ ของมณฑลซินเจียง กานสู และชิงไฮนั้น เป็นบริเวณที่มีต้นไม้เบาบางกระจัดกระจายอยู่ทั่วไป และบางแห่งก็ไม่มีต้นไม้ขึ้นอยู่เลย นับว่าประเทศจีนมีพืชพรรณที่มีค่าอยู่มากกว่า 32,000 ชนิด ซึ่งมากกว่า 2,000 ชนิดในจำนวนนั้นจะเป็นพืชที่เป็นอาหาร และมากกว่า 2,800 ชนิดเป็นพวกสมุนไพร นอกเหนือจากที่กล่าวแล้วจะประกอบด้วยพืชเศรษฐกิจในเขตร้อนอีกด้วย เช่น ยางพารา กาแฟ ปาล์มน้ำมัน ป่านซีซัล โกโก้ และพริกไทยเป็นต้น

สัตว์
            สัตว์ป่าที่อาศัยอยู่ในประเทศจีนนั้น มีนก 1,150 ประเภท นับเป็น 13.4 เปอร์เซ็นต์ของนกทั้งหมดในโลก สัตว์จำพวกเลี้ยงลูกด้วยนม 400 ประเภท นับเป็น 11.1 เปอร์เซ็นต์ของโลก และสัตว์จำพวกสัตว์เลื้อยคลานและสัตว์สะเทิ้นน้ำสะเทิ้นบกอีกมากว่า 420 ประเภท นับว่าชีวิตสัตว์ป่าในประเทศจีนนั้นจะเป็นประเภทที่รู้จักกันอย่างดีในแง่สัตว์เศรษฐกิจและวิทยาศาสตร์ เช่น หมีแพนด้า ลิงจมูกงุ้ม สัตว์ที่มีเขาทาคิน กวางปากขาว ไก่ฟ้ามีหู ปลาดอลฟินจีน และจระเข้จีน เป็นต้น
แร่ธาตุ
           ประเทศจีนอุดมไปด้วยแร่ธาตุที่มีค่า มีบ่อถ่านหิน น้ำมันปิโตรเลียมที่มีกำมะถันต่ำและแหล่งแร่เหล็กมีอยู่ทั่วไป รวมทั้งทองแดง อลูมิเนียม ทังสะเตน ดีบุก แมงกานิส ตะกั่ว สังกะสี ซึ่งประมาณกันว่า จีนมีปริมาณแร่ธาตุดังกล่าวมากที่สุดในโลก เช่นเดียวกับปริมาณของบ่อน้ำมัน ฟอสฟอรัส กำมะถัน แมกนีไซท์ เกลือ และยิปซั่ม และจีนได้ค้นพบบ่อแร่ธาตุใหม่ ๆ ประเภทแพลตตินัม ซึ่งเป็นแร่ธาตุที่หาได้ยากในโลก ประเทศจีนยังมีบริเวณที่เป็นพื้นน้ำกว้างใหญ่ ซึ่งทำให้จีนมีทรัพยากรทางน้ำมากมาย รวมทั้งแร่ธาตุที่อยู่ทางท้องทะเลด้วย

แหล่งที่มา:

                             http://china.deeanddang.com/

                             http://www.thaigoodview.com/